เวลาเก็บตัวอย่างระดับยาที่เหมาะสม
ข้อบ่งชี้ | Time Css | Time Ctrough | Time Cpeak | Time Cnon,ss | Time Cimmediate |
เริ่มการรักษาใหม่ด้วยยาต้านการชัก | ✔️ | ✔️ | |||
เปลี่ยนขนาดยาต้านการชัก | ✔️ | ✔️ | |||
เปลี่ยนชนิดยาต้านการชัก | ✔️ | ✔️ | |||
เปลี่ยนแปลงสภาวะทางคลินิกของผู้ป่วย | ✔️ | ✔️ | |||
ประเมินความร่วมมือการใช้ยาของผู้ป่วย | ✔️ | ✔️ | |||
การตอบสนองต่อการรักษาไม่ดี | ✔️ | ✔️ | |||
สงสัยการเปลี่ยนแปลงทางเภสัชจลนศาสตร์ | ✔️ | ✔️ | |||
สงสัยความเป็นพิษจากยาต้านการชัก | ✔️ | ✔️ | |||
มีโอกาสเกิด drug interaction ระหว่างยาต้านชักกับยาที่ได้รับร่วม | ✔️ | ✔️ | |||
เกิดอาการชักซ้ำ | ✔️ (ทางเลือก) | ✔️ (ทางเลือก) | ✔️a,b | ✔️ |
- Time Css = เก็บเลือดเมื่อระดับยาเข้าสู่สภาวะคงที่ (Steady state, SS) กินยาต่อเนื่อง 14-21 วัน หรือคำนวณ t90%
- phenytoin SR (extended release) 100 mg (ต้นแบบ) > 7 ชั่วโมงหลังได้ยา
- prompt release tablet 100 mg (ไม่ใช่ยาต้นแบบ) infatab 50 mg (ต้นแบบ) และ suspension > 2 ชั่วโมง หลังได้ยา
- valproic acid syrup >60 นาที หลังได้ยา, enteric-coated tablet 200 mg >4 ชั่วโมง หลังได้ยา, extended release tablet 500 mg >8 ชั่วโมง หลังได้ยา
- Time Ctrough = เก็บเลือดที่ระดับยาในเลือดต่ำสุด (phenytoin ภายใน 1 ชั่วโมงก่อนให้ยามื้อถัดไป, valproic acid ภายใน 2 ชั่วโมงก่อนให้ยามื้อถัดไป)
- Time Cpeak = เก็บเลือดเมื่อระดับยาสูงสุด โดย
- phenytoin IV ~30 นาที หลังได้ยา, extended release 100 mg (ต้นแบบ) ~6 ชั่วโมงหลังได้ยา,
- prompt release tablet 100 mg (ไม่ใช่ยาต้นแบบ) infatab 50 mg (ต้นแบบ) และ suspension ~2 ชั่วโมง หลังได้ยา
- valproic acid syrup ~30 นาที หลังได้ยา, enteric-coated tablet 200 mg ~3 ชั่วโมง หลังได้ยา, extended release tablet 500 mg ~7 ชั่วโมง หลังได้ยา
- Time Cnon,ss = เก็บตัวอย่างเลือดโดยไม่ต้องรอให้ระดับยาเข้าสู่ steady state
- Time Cimmediate = เก็บตัวอย่างเลือดอย่างทันทีทันใด
aภายใน 6 ชั่วโมง หลังมีอาการชักซ้ำ bหากผู้ป่วยได้รับ loading dose ให้เก็บตัวอย่างเลือดหลังได้ loading dose ภายใน 24 ชั่วโมง ก่อนให้ยามื้อถัดไป
เอกสารอ้างอิง
1. พีรพล แก้วภิบาล. ผลกระทบของเภสัชกรต่อการใช้บริการตรวจติดตามระดับยาในเลือดของยา Phenytoin, Carbamazepine และ Valproic acid ในโรงพยาบาลสงขลานครินทร์ [วิทยานิพนธ์ปริญญาเภสัชศาสตรมหาบัณฑิต]. สงขลา: มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์; 2551.