สิ่งที่ต้องพิจารณาก่อนเสนอแพทย์ปรับขนาดยา
✔️ อาการของผู้ป่วยไม่ได้มีสาเหตุมาจาก medication error
✔️ ผู้ป่วยมีความร่วมมือในการใช้ยา
✔️ เวลาเจาะเลือดเหมาะสม
✔️ ไม่มี food-drug interaction (ในเคส NG feed ระดับยาอาจจะต่ำกว่าปกติได้)
ข้อปฏิบัติในการปรับขนาดยา
- ควรยึดถืออาการแสดงทางคลินิกเป็นหลัก (สำคัญกว่าผลระดับยา)
- หากผู้ป่วยมี precipitating factor* กระตุ้นชักและระดับยาที่ steady state อยู่ในช่วงการรักษาแล้ว ไม่ควรปรับขนาดยา phenytoin -> แนะนำให้หลีกเลี่ยงปัจจัยดังกล่าว หรือเพิ่มยาชนิดอื่น
- การปรับขนาดยาแต่ละครั้งไม่ควรเกิน 100 mg/ครั้ง (เพื่อหลีกเลี่ยงพิษจากยาที่อาจเกิดขึ้น)
- Double check โดยเภสัชกรอีกคนทุกครั้ง
- การปรับขนาดยาไม่ควรมากกว่า maximum dose (1, 2)
- ปรึกษาแพทย์เจาะระดับ phenytoin level เพื่อติดตามประสิทธิภาพและพิษจากยาหลังปรับขนาดยาทุกครั้ง(3)
* precipitating factor ได้แก่ ไข้ อดนอน การดื่มหรือหยุดแอลกอฮอล์ การได้รับยาบางชนิดหรือสิ่งเสพติด แสงกระพริบ เสียงดัง ความเครียดทางร่างกายหรือจิตใจที่รุนแรง การมีรอบเดือน การออกกำลังกาย
ขนาดยาสูงสุดที่แนะนำของ phenytoin
| ผู้ป่วย | ขนาดยาสูงสุด |
| เด็ก | 10 mg/kg (หรือ based on IBW) อายุ > 6 ปี สามารถใช้ max dose 300 mg/day ได้ (ทางเลือก) |
| ผู้ใหญ่ | ไม่เกิน 400 mg/day |
| ผู้มีอายุมากกว่า 60 ปี | ไม่เกิน 300 mg/day |
เอกสารอ้างอิง
- Lambie DC, Caird FI. Phenytoin dosage in the elderly. Age Ageing. 1977;6(3):133-7.
- UpToDate. Phenytoin [cited 2020 May 31].
- กาญจนา อั๋นวงศ์, บรรณาธิการ. แนวทางเวชปฏิบัติโรคลมชักสำหรับแพทย์ Clinical practice guideline for epilepsy. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์ธนาเพรส; 2559.