Sampling time

เวลาเก็บตัวอย่างระดับยาที่เหมาะสม

ข้อบ่งชี้Time CssTime CtroughTime CpeakTime Cnon,ssTime Cimmediate
เริ่มการรักษาใหม่ด้วยยาต้านการชัก✔️✔️   
เปลี่ยนขนาดยาต้านการชัก✔️✔️   
เปลี่ยนชนิดยาต้านการชัก✔️✔️   
เปลี่ยนแปลงสภาวะทางคลินิกของผู้ป่วย✔️✔️   
ประเมินความร่วมมือการใช้ยาของผู้ป่วย✔️✔️   
การตอบสนองต่อการรักษาไม่ดี✔️✔️   
สงสัยการเปลี่ยนแปลงทางเภสัชจลนศาสตร์✔️✔️   
สงสัยความเป็นพิษจากยาต้านการชัก  ✔️ ✔️
มีโอกาสเกิด drug interaction ระหว่างยาต้านชักกับยาที่ได้รับร่วม✔️✔️   
เกิดอาการชักซ้ำ✔️ (ทางเลือก)✔️ (ทางเลือก) ✔️a,b✔️
ความเหมาะสมด้านเวลาเก็บตัวอย่างเลือดแต่ละข้อบ่งชี้(1)
  • Time Css = เก็บเลือดเมื่อระดับยาเข้าสู่สภาวะคงที่ (Steady state, SS) กินยาต่อเนื่อง 14-21 วัน หรือคำนวณ t90%
    • phenytoin SR (extended release) 100 mg (ต้นแบบ) > 7 ชั่วโมงหลังได้ยา
    • prompt release tablet 100 mg (ไม่ใช่ยาต้นแบบ) infatab 50 mg (ต้นแบบ) และ suspension > 2 ชั่วโมง หลังได้ยา
  • valproic acid syrup >60 นาที หลังได้ยา, enteric-coated tablet 200 mg >4 ชั่วโมง หลังได้ยา, extended release tablet 500 mg >8 ชั่วโมง หลังได้ยา
  • Time Ctrough = เก็บเลือดที่ระดับยาในเลือดต่ำสุด (phenytoin ภายใน 1 ชั่วโมงก่อนให้ยามื้อถัดไป, valproic acid ภายใน 2 ชั่วโมงก่อนให้ยามื้อถัดไป)
  • Time Cpeak = เก็บเลือดเมื่อระดับยาสูงสุด โดย
    • phenytoin IV ~30 นาที หลังได้ยา, extended release 100 mg (ต้นแบบ) ~6 ชั่วโมงหลังได้ยา,
    • prompt release tablet 100 mg (ไม่ใช่ยาต้นแบบ) infatab 50 mg (ต้นแบบ) และ suspension ~2 ชั่วโมง หลังได้ยา
    • valproic acid syrup ~30 นาที หลังได้ยา, enteric-coated tablet 200 mg ~3 ชั่วโมง หลังได้ยา, extended release tablet 500 mg ~7 ชั่วโมง หลังได้ยา
  • Time Cnon,ss = เก็บตัวอย่างเลือดโดยไม่ต้องรอให้ระดับยาเข้าสู่ steady state
  • Time Cimmediate = เก็บตัวอย่างเลือดอย่างทันทีทันใด

aภายใน 6 ชั่วโมง หลังมีอาการชักซ้ำ bหากผู้ป่วยได้รับ loading dose ให้เก็บตัวอย่างเลือดหลังได้ loading dose ภายใน 24 ชั่วโมง ก่อนให้ยามื้อถัดไป

เอกสารอ้างอิง

1. พีรพล แก้วภิบาล. ผลกระทบของเภสัชกรต่อการใช้บริการตรวจติดตามระดับยาในเลือดของยา Phenytoin, Carbamazepine และ Valproic acid ในโรงพยาบาลสงขลานครินทร์ [วิทยานิพนธ์ปริญญาเภสัชศาสตรมหาบัณฑิต]. สงขลา: มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์; 2551.