ปัจจัยกระตุ้นอาการชัก
ปัจจัยกระตุ้นการชัก (precipitating or trigger factor)(1) ได้แก่ ไข้ อดนอน การดื่มหรือหยุดแอลกอฮอล์ การได้รับยาบางชนิดหรือสิ่งเสพติด แสงกระพริบ เสียงดัง ความเครียดทางร่างกายหรือจิตใจที่รุนแรง การมีรอบเดือน การออกกำลังกาย
การเจ็บป่วยปัจจุบันที่อาจเป็นสาเหตุของอาการชัก
การติดเชื้อในสมอง อุบัติเหตุของศีรษะระยะเฉียบพลัน โรคหลอดเลือดสมองระยะเฉียบพลัน ความผิดปกติทาง metabolic หรือมีไข้สูงในเด็ก เป็นต้น(1)
อาการแสดงพิษจากยา phenytoin ที่สัมพันธ์กับระดับยาในเลือด
Phenytoin adverse reaction(2) ที่พบบ่อยที่มักสัมพันธ์กับระดับยา ได้แก่ อาการกลุ่ม acute toxicity
| Chronic Phenytoin Adverse Effects | Acute phenytoin toxicity | Chronic phenytoin toxicity |
| Megaloblastic anemia Hepatotoxicity Lymphadenopathy Osteoporosis Hirsutism Gingival hyperplasia Thickening of facial features Peripheral neuropathy Vitamin D deficiency Hyperglycemia | อาจเกิดภาวะ tremor ได้ทุกช่วงระดับยา >20-30 mg/L: nystagmus (ตากระตุก)a, diplopia (เห็นภาพซ้อน) >30-40 mg/L: ataxia (เดินเซ), GI (nausea, vomiting, constipation) >40-50 mg/L: lethargy (ไม่มีแรง), confusion, combative (ต่อสู้), slurred speech >50 mg/L: choreoathetoid movements, opisthotonic posturing (เคลื่อนไหวผิดปกติ) | Confusional state (delirium, psychosis, encephalopathy) Irreversible cerebellar dysfunction (dysarthria, ataxia, intention tremor, muscular hypotonia) Peripheral neuropathy |
a ในผู้ป่วยบางรายอาจมี nystagmus ได้แม้ระดับยา 15 mg/L, ในบางรายที่ระดับยาสูงถึง 30 mg/L อาจไม่มีอาการข้างเคียง
เอกสารอ้างอิง
1. กาญจนา อั๋นวงศ์, บรรณาธิการ. แนวทางเวชปฏิบัติโรคลมชักสำหรับแพทย์ Clinical practice guideline for epilepsy. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์ธนาเพรส; 2559.
2. Millares-Sipin CA, Alafris A, Cohen H. Phenytoin and Fosphenytoin. In: Cohen H, editor. Casebook in Clinical Pharmacokinetics and Drug Dosing. New York, NY: McGraw-Hill Education; 2015.